28 Eylül Dünya Kuduz Günü’nde, Türkiye Veteriner Hekimleri Birliği (TVHB) Merkez Konseyi Başkanı Ali Eroğlu, Ankara’daki makamında Cumha – Cumhur Haber Ajansı Ankara Temsilcisi Serdar Nalcı ile bir röportaj gerçekleştirdi. Eroğlu, kuduzla mücadelede doğru bilinen yanlışları düzelterek uygulanabilir önlemleri sıraladı.

Kuduzun çerçevesi ve tarihçe
Eroğlu, her yıl 28 Eylül’ün dünyanın pek çok ülkesinde farkındalık etkinlikleriyle anıldığını hatırlattı: “Kuduz, klinik belirtiler ortaya çıktıktan sonra neredeyse daima ölümcül seyreder; ‘yüzde 99,9 öldürür ama yüzde 100 önlenebilir’ ifadesi bu gerçeği özetler.” dedi. Louis Pasteur’ün 1885’te kuduz aşısını bir çocuk üzerinde başarıyla uygulamasının mücadelenin dönüm noktası olduğunu vurguladı.

Kuduz %100 önlenebilir
Eroğlu, küresel ölçekte her yıl 60 binin üzerinde insanın kuduz nedeniyle hayatını kaybettiğini belirterek şu çağrıyı yaptı: “Korunma tedaviden hem daha etkili hem daha ekonomiktir. Gerekli önlemler kararlılıkla uygulanırsa kuduz tamamen kontrol altına alınabilir.”.

Isırık sonrası ilk müdahale: sabunlu su, dikiş yok, hızlı başvuru
Eroğlu, ısırık veya salya teması sonrası ilk adımın hayati olduğunu vurguladı: “Yara bölgesi sabunlu suyla en az 10–15 dakika yıkanmalı. İlk aşamada dikiş atılmamalı. Ardından süratle bir sağlık kuruluşuna başvurulmalı ve aşı programı uygulanmalı.” dedi. Isıran hayvanın 10 gün gözlem altında tutulmasının tanı ve aşı şemasının düzenlenmesinde belirleyici olduğunu aktardı.

Evcil ve sahipsiz hayvanlarda aşılama
“Ülkemizde sahipli–sahipsiz kedi ve köpeklerin yılda bir kez kuduz aşısı ile aşılanması gerekiyor.” diyen Eroğlu, Dünya Sağlık Örgütü’nün sahadaki asgari eşiğine dikkat çekti: “Köpek popülasyonunun en az yüzde 70’inin aşılanması, kuduzla mücadelenin ana halkalarından biridir.”.

Yaban hayatında ağız yoluyla aşılama
Eroğlu, yaban hayatından evcil popülasyona geçişin zinciri kırmak için ağız yoluyla (oral) aşılama yemlerinin uçaktan riskli bölgelere bırakılması uygulamasının önemini anlattı: “Yaban hayatı ile temas sürdükçe oral aşılamanın kapsayıcılığı artırılmalı.”.

Tek Sağlık: erken uyarı, erken tanı, erken reaksiyon
Zoonotik hastalıkların yüküne dikkat çeken Eroğlu, “İnsanlarda görülen hastalıkların önemli bir kısmı hayvanlardan geçen (zoonotik) kaynaklıdır.” diyerek yapısal önerisini yineledi: “Tek Sağlık yaklaşımının gerektirdiği disiplinler arası yapılanma için, doğrudan Cumhurbaşkanlığına bağlı bir Hastalık Kontrol ve İzleme Merkezi kurulmalı. Erken uyarı, erken tanı ve erken reaksiyon zinciri kurumsal hale getirilmelidir.”.

Veteriner hekimlere yönelik şiddet ve denetim güvenliği
Gıda güvenliği, mezbaha muayeneleri ve saha denetimlerinde yaşanan şiddet vakalarına değinen Eroğlu, somut tedbir talep etti: “Mezbaha ve kesimhanelerde veteriner hekim muayeneleri sırasında kolluk kuvveti hazır bulundurulmalı. Meslek, sağlık meslek mevzuatındaki konumuyla fiilen de tanınmalı; özlük hakları ve çalışma güvenliği güçlendirilmelidir.”. COVID-19 döneminde veteriner hekimlerin 7/24 saha hizmeti verdiğini, koruyucu hekimlikte birinci basamak rol üstlendiklerini hatırlattı.

Kampanya teması: ‘Şimdi harekete geç: SEN, BEN, TOPLUM’
Bu yıl uluslararası kurumların belirlediği tema olan “Şimdi harekete geç: SEN, BEN, TOPLUM” mesajını yineleyen Eroğlu, topluma, yerel yönetimlere ve evcil hayvan sahiplerine sorumluluk çağrısı yaptı: “Belediyelerin barınak ve toplu yaşam alanları işlevsel yürütülmeli; evcil hayvan sahipleri yıllık aşılarını ihmal etmemelidir.”.

Son çağrı
Eroğlu, sözlerini şöyle tamamladı: “Kuduz yüzde 99,9 öldürür ama yüzde 100 önlenebilir. Herkes görevini yerine getirdiğinde, bu hastalığı ülke gündeminden çıkarabiliriz.”.

Kaynak: CUMHA - CUMHUR HABER AJANSI